SULTAN ABDÜLAZİZ'İN AVRUPA SEYAHATİ

Sultan Abdülaziz'in yaptığı ilklerden birisi de kendi dönemine kadar hiçbir Osmanlı padişahının yapmadığı bir ülke dışı geziye çıkmış olmasıdır. Sultan Abdülaziz'in meşhur Avrupa seyahati adı verilen bu gezisi 21 Haziran 1867 tarihinde başladı ve 7 Ağustos 1867 tarihinde sona erdi. Tam 40 gün süren bir gezi yapmıştır. Sultan Abdülaziz'e ilk davet Fransa İmparatoru III. Napolyon'dan, uluslararası Paris Sanayi sergisinin açılış münasebetiyle gelmiştir. Daha sonra ise İngiltere Kraliçesi'nin daveti takip etmiştir. Sultan Abdülaziz mahiyetiyle birlikte 21 Haziran Cuma günü cuma namazını Ortaköy Camisi'nde kıldıktan sonra saray önünde bekleyen Sultaniye vapuruyla yola çıkmıştır. Sultan ertesi gün Çanakkale Boğazın'ndan geçerken halkı selamladı ve boğazın her iki yakasından top atışları yapıldı. Boğazdan çıkınca yine Fransız donanması Sultan'ı karşıladı ve top atışlarıyla Sultan'ı selamladı. Sultan, 25 Haziran günü Sicilya'da ki Mesina limanına ulaştı. 30 Haziran'da Sultan Lyon garına ulaştı. Tren garında Napolyon tarafından tarafından Sultan Abdülaziz karşılandı. Sultan Abdülaziz'in Paris'teki ikameti 10 gün sürdü. Paris'te bu 10 günlük süre zarfında Rus Çar'ı II. Alexsandr'la görüşmesi dahil olmak üzere bazı temaslarda bulunmuş ve uluslararası serginin açılışına katılmış, Paris'in kayda değer yerlerini gezmiştir.

Sultan Abdülaziz İngiltere ziyareti sırasında, 1867

III. Napolyon tarafından 10 Temmuz'da uğurlanan Sultan Abdülaziz'in ikinci durağı İngiltere olmuştur. Boulagne'den gemiye binerek Dover limanından karaya çıkan Sultan Abdülaziz Prens Edward tarafından karşılanmıştır. Buradan da demiryolu ile Londra'ya ulaşan Sultan Abdülaziz Kraliçe Victoria ile görüştü. Londra'da 11 gün ikamet eden Sultan Abdülaziz bazı davetlere ve Avam Kamarası'nda milletvekillerinin müzakerelerine katıldı. Burada Sultan İngiliz donanmasının tatbikatını izlemiştir. Yine Londra'da bazı tersaneleri gezmiştir. Sultan Abdülaziz 23 Temmuz'da Londra'dan ayrıldı. Fransa'nın Calais limanına gelerek buradan trenle Belçika ve Prusya üzerinden Viyana'ya hareket etti. Sultan Abdülaziz Belçika'da Leopold tarafından karşılandı. Sonra tekrar yoluna devam etti. Sultan Abdülaziz Prusya'da Wilhem tarafından karşılanıp burada bir gece kaldıktan sonra 28 Temmuz'da Viyana'ya ulaştı. Burada Josef ile görüşen Sultan Abdülaziz Viyana'da 3 gün misafir oldu. Abdülaziz bu üç gün içerisinde bir takım incelemelerde bulundu. Daha sonra Tuna üzerinde 31 Temmuz'da Peşte'ye geldi. Sultan Abdülaziz Peşte'den sonra Vidin, Rusçuk, Varna'yı dolaştıktan sonra 7 Ağustos Çarşamba günü İstanbul'a geri döndü.

Sultan Abdülaziz'in bu Avrupa seyahati neticesinde Osmanlı Devleti'nin Avrupalı devletlerden ne kadar geride olduğunu Sultan Abdülaziz kendi gözüyle görmüştür. Sultan Abdülaziz'in bu gezisi Avrupa ile iyi ilişkiler kurulması açısından önemlidir. Ayrıca Ali Paşa'nın gayretiyle Girit özel bir yönetime kavuşturulmuştur. Ayrıca Girit Nizamnamesi 1867'de neşredildi.

Genel olarak Sultan Abdülaziz'in Avrupa seyahati görünüş olarak muhteşem ve parlak bir seyahattir. Ani gelişmeler ve dengeler sebebiyle siyasi sonuçlar açısından istenilen hedeflere ulaşılamadığı da bir gerçektir.